Muzikale reis door de Oekraïne

Bonifatiuskerk Vries, 5 maart 2023

Kerkconcerten Vries had de in Vries aanwezige Oekraïense vluchtelingen mede uitgenodigd om te genieten van de muziek van landgenoot Oleg Lysenko, die benefietconcerten geeft om geld in te zamelen voor de aanschaf van ambulances voor Oekraïne, waarvan de eerste al was opgeleverd. Zijn instrument is een bayan, een soort accordeon. Hij vertelt daar later over.

Het concert werd geopend met een vijfdelig stuk van Victor Vlasov, geïnspireerd door een boek getiteld De Goelag Archipel van schrijver Solzjenitsyn, waarin het leven van de Oekraïners werd omschreven tijdens het schrikbewind van dictator Stalin. Door Vlasov werden vijf sferen omgezet in muziek: Gevangenenkamp (onheilspellend), Gedwongen voettocht (gevangenen worden gedwongen naar Siberië te lopen), Kampleven (in concentratiekampen), Houtkap (tijdens het zware werk dromen gevangenen over vrijlating en terugkeer naar huis) en tot slot Collaborateur en zijn hulpje (met als slot het vallen van de ketenen, het feest van de vrijheid).

In de muziek zijn vele geluiden te herkennen: een koude wind, onheilspellend, alarmsirenes, moeizaam marcherende gevangenen, een trein die voorbij rijdt.

Tijdens de muziek werden op het scherm beelden getoond van Stalin’s concentratiekampen in Oekraïne, compleet met omheiningen en prikkeldraad, barakken, bewakingstorentjes, zoals de nazi’s ze bouwden.

Er wordt een opname getoond van een recent nieuwsbericht uit Oekraïne dat de overdracht van de eerste ambulance liet zien. Oleg vertelt vervolgens over zijn instrument de bayan (knopaccordeon), waarvan hij drie generaties bespeelde, een uit 1906, uit 1940 en een modern concertinstrument uit 2009. In de laatste zit een heel orkest, “weegt ook 10 kilo zwaarder!” Een heus orgel was te beluisteren in een nummer van Bortnjansky: een steeds terugkerend schema met allerlei variaties. Vervolgens kwam Shchedryk langs, een overbekend kerstnummer ooit gepikt door Andy Williams, die er Carol of the Bells van maakte. Tot de pauze liet Oleg een aantal vrolijke wijsjes horen die hier en daar erg bekend klonken. Er komt veel bekends uit de Oekraïne!

Ook na de pauze kwamen veel luchtige nummers langs. Traditionele volksliedjes, polka’s, een wiegelied en wat tango-achtige stukjes. Af en toe hoorde ik mensen heel zachtjes meezingen.

Er werd afgesloten met een statig Oekraïns Volkslied waarbij iedereen ging staan. Oleg Lysenco mocht een lang applaus in ontvangst nemen.

Het was weer mooi daar in de Dorpskerk.

Op 26 maart om 15.00 uur komt Holland Baroque weer langs, dit keer met het programma “Tranen van Brabant”.

Kaarten te reserveren via onze website www.kerkconcertenvries.nl.

Tekst: Maarten Dollekamp